Sveti Vasilije Veliki obeležava se u Srbiji istog dana kad i Obrezanje Gospodnje odn. Mali Božić – Pravoslavna nova godina.
Ovo je veliki praznik, obeležen crvenim slovom, a u Bogoslužbenom ustavu znakom velikog praznika (crveni krstić u crvenom krugu), što znači da je u prvoj od šest grupa u koje su rangirani svi crkveni praznici u godini. Arhiepiskop Vasilije, nazvan je Velikim zbog svojih zasluga i smatra se učiteljem vascele Crkve, ocem istočnog monaštva, braniocem vere od jeretika.
Sveti Vasilije Veliki rođen je u mestu Kapadokiji, oko 330 godine, od oca Vasilija i majke Emilije, a u vreme cara Konstantina Velikog. U sedmoj godini roditelji njegovi, dadoše ga u školu, gde on, zbog bistrine svog uma izuči filozofiju za pet godina i ode u Atinu, gde nastavi svoje školovanje. Izučavao je sve svetske nauke toga vremena (filozofiju, astronomiju, retoriku). Školski drugovi su mu bili Grigorije Bogoslov i Julijan – car odstupnik.
Krstio se u zrelim godinama, na reci Jordanu zajedno sa svojim bivšim učiteljem Evulom. Bio je punih deset godina episkop Kesarije Kapadokijske, postavši veliki pobornik pravoslavlja, odlika moralne čistote i verske revnosti, te se stoga s pravom naziva Veliki (sv. Vasilije Veliki). Uprkos svemu, postao je čvrst stub Crkve Hristove i nazvan je Pčelom Crkve Hristove, koja nosi med vernima i žaokom svojom bode jeretike.
Sačuvana su mnoga njegova dela, bogoslovska, kanonska, apostolska, kao i služba nazvana po njegovom imenu. Ona se služi deset puta godišnje i to: 1. (14. januara), uoči Božića, uoči Bogojavljenja, u sve nedelje Časnog posta (osim Cvetne Nedelje), na Veliki petak i na Veliku Subotu.
Po prirodi veoma bolešljiv, poživeo je svega pedeset godina. Svoj zemni život skončao je 1. (14. januara) 379. godine, preselivši se u Carstvo Hristovo.
Vasiljevdan se kod Srba slavi kao krsna slava, a kod Grka i Rusa kao imendan.
Kod Srba se povodom Svetog Vasilija priprema poseban kolač – vasilica. Kod Grka je sličan kolač nazvan “vasilopita”.
U srpskoj kneževini su u XIX veku ovoga dana održavane narodne skupštine, a u Hilandaru je običaj da biva godišnji sabor staraca.
