Strastveni ljubitelji umetnosti i kolekcionari, arhitekta Milan Sekulić (1895-1970) i supruga Pava zaveštali su 1970. godine gradu Beogradu zbirku ikona koja predstavlja najveću kolekciju ove vrste u Srbiji. Danas je vlasništvo Muzeja grada Beograda, a smeštena je u autentični enterijer porodičnog stana Sekulić u centru prestonice (Uzun Mirkova 5), u zgradu koju je lično arhitekta projektovao.
Pored ikona, porodica Sekulić je gradu zaveštala i nekolicinu dela iz domena primenjene umetnosti, prvenstveno ručno izrađen nameštaj koji su sami vlasnici projektovali.
Najimpresivnija prostorija je takozvana Ruska soba koja je bila dekorisana u skladu sa tradicionalnim ruskim enterijerima. Masivni trpezarijski sto, tri naslonjače i polica izrađeni su od čiste hrastovine. Plafon obložen hrastovim gredama krasi luster od bakra koji je dizajnirao arhitekta Dragiša Brašovan. Većina ikona Ruske sobe nastala je u periodu između 18. i 20. veka, a najimpresivniji primer je ikona Svetog Đorđa iz 1923. godine. Delo je Leonida Brailovskog, arhitekte i glavnog slikara Narodnog pozorišta u Beogradu. Ikona je bila lični umetnikov dar porodici Sekulić, poklonjena u čast njihove krsne slave.
Trpezarija se posebno ističe po luksuznom nameštaju kompanije „Bernard Ludvug“ iz Beča, izrađenom u skladu sa britanskim enterijerima prve polovine 18. veka.
Ikone koje su glavno obeležje zbirke Sekulić, nastale su u periodu od 15. do 20. veka na prostoru bivše Jugoslavije, Grčke, Italije i Rusije. Među njima dominiraju predstave Bogorodice sa Hristom, a najznačajniji segment predstavljaju grčka ostvarenja koja svedoče o razvoju ikonopisa u post-vizantijskoj epohi.
Najstarija ikona u kolekciji je ikona Svete Trojice u domu Avrama i Sare (biblijske ličnosti Starog zaveta). Harmonija, jednostavnost kompozicije, vitke figure i elegantni pokreti upućuju na ikonopis kasnog 14. i početka 15. veka.
Jedan od najlepših primera iz kolekcije Sekulić je ikona Bogorodice sa Hristom na zlatnoj pozadini. Nežnost i prisnost majke i deteta, kao i geometrijski motivi na nimbusu (oreolu) Bogorodice, pripadaju vizantijskoj umetnosti iz doba Paleologa koja je izvršila veliki uticaj na kritsku umetnost 15. veka.
Među ikonama kritske škole posebno mesto zauzima remek-delo Andreje Rice (Andreas Ritzos) „Bogorodica Strasna“ nastala na prelazu iz 15. u 16. vek. Izvedena je besprekornom tehnikom klasične vizantijske tradicije, prefinjenog kolorita. Kompozicija je dopunjena dvema anđelima koji nose instrumente Hristovog stradanja.
Ikona Svete Katarine, takođe na zlatnoj pozadini, predstavlja mučenicu na tronu, u vladarskoj odeći ovenčanu krunom. Naslikana je sa simbolima stradanja i mučeništva tipičnim za ovu svetiteljku: palmina grančica, točak i krst. Vladarska odora odaje venecijanske uticaje, a kraljevski ogrtač protkan je zlatnim floralnim motivima.
Deo zbirke čini i „Sveti Jovan Preteča“ Konstantina Zanea iz 17. veka i ostvarenje Avesaloma Vujičića „Sveti Luka slika ikonu Bogorodice“ iz 1673. godine.
Pored ikona, kolekciju dopunjavaju ostvarenja najznačajnijih domaćih umetnika 19. i 20. veka. Najlepša svedočanstva slikarstva 19. veka pružaju portreti i kompozicije religioznog karaktera Konstantina Danila, Pavela Đurkovića, Arsenija Teodorovića (Kamenovanje) i Jovana Klajića (Solomonov sud). Monumentalno Raspeće (Golgota) Stevana Aleksića naslikano je 1921. godine. Delo odiše nesrećom i bedom koje aludiraju na posledice Prvog svetskog rata.
Zbirku Sekulić dopunjavaju pejzaži nastali između dva rata od strane Ignjata Joba, Marka Čelebonovića i Jovana Bijelića.
Jedna od zapaženih umetnina je i portret Milana Sekulića, koji je naslikao hrvatski slikar Marino Tartalja tokom boravka u domu Sekulić. Ovo je jedini portret poznatog arhitekte u kolekciji i ujedno jedini portret kolekcionara koji je nastao u njegovom domu.
Milan Sekulić umro je 1970. godine u Beogradu kao jedan od najznačajnijih arhitekata sa ovih prostora. Zaslužan je za oko 200 građevina podignutih u Beogradu, Novom Sadu, Šapcu i Smederevskoj Palanci. Bio je tvorac stare zgrade dnevnog lista Politika, palate Albanija u Beogradu i Banovske palate u Novom Sadu. Pošto nije imao potomke, svoj stan u Uzun Mirkovoj ulici zaveštao je gradu Beogradu 1970. godine.
Tekst preuzet sa www.belgradeforartlovers.com
