Čuveni „Marš na Drinu“, tradicionalnu, popularnu koračnicu, koja je postala simbol hrabrosti srpske vojske u Prvom svetskom ratu, Stanislav Binički je komponovao u Valjevu. Prepoznatljivu kompoziciju posvetio je prvoj pobedi srpske vojske, koja je na Ceru do nogu potukla neuporedivo nadmoćniju austrougarsku armadu.
Činjenicu da je Stanislav Binički, poznati srpski kompozitor, dirigent i pedagog, vojni kapelnik, osnivač prvog Beogradskog vojnog orkestra i Muzike kraljeve garde, koji je sa Mokranjcem i Kostom Manojlovićem utemeljio Srpsku muzičku školu, „Marš na Drinu“ napisao u Valjevu, iz zaborava je otrgnuo Zdravko Ranković, direktor i urednik Izdavačke kuće „Kolubara“.
Dimitrije Đorđević iz Paraćina, nekadašnji vojni muzičar, ostavio je još pre pola veka trag o nastanku čuvenog Marša na Drinu. U Valjevu 1914. godine Binički se zatekao sa Vrhovnom komandom. Kao vojni muzičar srpske vojske za vreme Prvog svetskog rata, Đorđević – učenik Biničkog i njegov stalni pratilac, izneo je podatak da je marš komponovan kada je Kombinovani puk, pod komandom pukovnika Stojanovića u hrabrom naletu preko Drine proterao nadmoćniju austrougarsku vojsku. Marš je Binički posvetio tom puku i njegovom komandantu.
Ko je bio ovaj hrabri vojskovođa?
Docnije, na Solunskom frontu, kao i u vreme turneje srpske vojne muzike po Francuskoj, na kojoj je i Đorđević učestvovao, „Marš na Drinu“ je dostigao takvu popularnost da su ga interpretirali i orkestri savezničkih armija. Cerska bitka vođena je od 16. do 19. avgusta 1914. godine, hrabri pukovnik Stojanović, koji se po nekim izvorima zvao Milivoje, a saborci su ga oslovljavali sa Brka, poginuo je na toj planini. Drinska divizija, koju su većma činili Valjevci, Užičani i Šapčani, uz zvuke „Marša na Drinu“ 12. oktobra 1918. godine marširala je kroz tek oslobođeni Niš.
Skandinavci su obožavali ovo umetničko delo, a gramofonske ploče sa „Maršom na Drinu“ postale su istinski bestseleri.
Verovali ili ne, tekst za kompoziciju napisan je tek ’60ih godina prošlog veka –
Početkom šezdesetih godina prošlog veka nastali su stihovi Miloja Popovića, novinara i pesnika, koji su često pevani uz ovu muziku. Prvi ih je izveo hor KUD „Ivo Lola Ribar“ iz Beograda. Kasnije, devedesetih godina, kad je birana himna Srbije, u najužem izboru bio je – „Marš na Drinu“. O njegovoj popularnosti svedoči i film Žike Mitrovića, snimljen 1963. u Valjevu, a nazvan upravo po ovoj kompoziciji.
Sem kao originalni sastav za vojni orkestar, “Marš na drinu” našao se na repertoaru „Smaka“, „Lajbaha“, „Šedouza“, Džonija Štulića…
Poslušajte kako ova kompozicija zvuči u nekoliko različitih obrada, domaćih ali i stranih –
https://www.youtube.com/watch?v=6pBtkdZJ2m8
Izvor: Magacin
